Η Ιδιοδεκτική Νευρομυϊκή Διευκόλυνση (ΙΝΔ), γνωστή και στην αγγλική γλώσσα ως Proprioceptive Neuromuscular Facilitation (PNF), αποτελεί ένα είδος θεραπείας, η οποία υποστηρίζει πως όλοι οι άνθρωποι ανεξαρτήτως αναπηρίας ή μη έχουν αναξιοποίητες υπάρχουσες δυνατότητες.
Οι ασκήσεις PNF, μπορούν πλέον να καλύψουν ένα ολόκληρο θεραπευτικό πρόγραμμα για νευρολογικά αλλά και μυοσκελετικά περιστατικά. Χρησιμοποιούνται ευρέως για την ευεργετική τους δράση στην αποκατάσταση κινητικών δυσλειτουργιών, με τρισδιάστατα κινητικά πρότυπα, τα οποία προσομοιάζουν λειτουργικές δραστηριότητες της καθημερινότητας. Με αυτόν τον τρόπο, η αποκατάσταση γίνεται πιο αποτελεσματική στην εκ νέου εκμάθηση των απλών καθημερινών κινήσεων.
Σύμφωνα με τη σύγχρονη βιβλιογραφία, η PNF είναι μια πιο προηγμένη μορφή προπόνησης ευελιξίας. Η PNF περιλαμβάνει τόσο διατάσεις όσο και συστολή (ενεργοποίηση) των μυϊκών ομάδων που στοχεύονται, προκειμένου να επιτευχθεί η μέγιστη στατική ευλυγισία. Οι φυσικοθεραπευτές, τη χρησιμοποιούν για να βελτιώσουν την ελαστικότητα των μυών ενώ έχει αποδειχθεί πως έχει θετική επίδραση τόσο στο ενεργητικό όσο και στο παθητικό εύρος μιας κίνησης.
Ο φυσικοθεραπευτής ξεκινά τη θεραπεία χρησιμοποιώντας τις ήδη υπάρχουσες ικανότητες του ασθενή. Μέσω αυτής της διαδικασίας, ο στόχος της κάθε άσκησης είναι πιο εύκολα και γρήγορα εφικτός, γεγονός που προσφέρει στον ασθενή ψυχική ανάταση και επιπλέον κίνητρο για να προσπαθήσει περισσότερο.
Στην PNF, η ολιστική προσέγγιση δέχεται τον άνθρωπο ως ολοκληρωμένη οντότητα (με σωματική αλλά και ψυχική υγεία) και όχι μόνο ως ένα μέρος του σώματός του που χρήζει βοηθείας. Λόγω αυτής της αρχής λοιπόν, οι παρεμβάσεις ξεκινούν από τα πιο δυνατά και υγιή μέλη του σώματος προκειμένου ο ασθενής να έχει καλή ψυχολογία και να συνεχίσει πιο δυναμικά στις προσβεβλημένες περιοχές. Ο φυσικοθεραπευτής για να ενεργοποιήσει τα αποθέματα δύναμης του ατόμου, φροντίζει να χρησιμοποιήσει την προηγούμενη θετική ενέργεια του ασθενή και να τον υποβάλλει σε συγκεκριμένων απαιτήσεων ασκησιολόγιο. Σε αυτό, περιλαμβάνονται ασκήσεις οι οποίες βασίζονται στις αρχές εκμάθησης και ελέγχου της κίνησης και σε δραστηριότητες της καθημερινής ζωής, για να μπορέσει κάποια στιγμή ο ασθενής να είναι και πάλι λειτουργικός μέσα στο κοινωνικό σύνολο.
Ποιες είναι οι παράμετροι της μεθόδου PNF;
Στην ιδιοδεκτική νευρομυϊκή διευκόλυνση (PNF), παράμετροι όπως η διάρκεια εφαρμογής, οι επαναλήψεις και ο χρόνος παύσης, είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη βέλτιστων αποτελεσμάτων. Η τυπική διαδικασία για διατάσεις PNF, περιλαμβάνει το κράτημα κάθε διάτασης για περίπου 20-30 sec. Αυτή η διάρκεια επιτρέπει στους μύες να χαλαρώσουν και να επιμηκυνθούν αποτελεσματικά. Επιπλέον, η εκτέλεση 2-4 επαναλήψεων PNF ανά μυϊκή ομάδα συνιστάται γενικά για την ενίσχυση της ευλυγισίας και του εύρους κίνησης. Μεταξύ κάθε σετ διατάσεων PNF, συνιστάται ένα μικρό διάλειμμα περίπου 15-30 sec για να επιτραπεί στους μύες να ανακάμψουν ελαφρώς, πριν εμπλακούν στο επόμενο σετ. Αυτές οι σύντομες περίοδοι ανάπαυσης, μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της υπερέντασης και στη μείωση του κίνδυνου τραυματισμού κατά τη διάρκεια της συνεδρίας διατάσεων.
Άλλοι ερευνητές αναφέρουν πως ένα σετ είναι αρκετό για να αυξήσει το εύρος κίνησης (ROM), με μια αναμενόμενη αλλαγή στο ROM οπουδήποτε μεταξύ 3ο και 9ο, ανάλογα με την άρθρωση. Τα επόμενα σετ, φαίνεται να παράγουν σχετικά μικρά αποτελέσματα (κέρδη), συμπεραίνοντας πως η εφαρμογή PNF δύο φορές την εβδομάδα, ακόμη και με ένα μόνο σετ μπορεί να αυξήσει αποτελεσματικά το ROM.
Ανεξάρτητα, ωστόσο, από τη διάρκεια της παρέμβασης PNF (π.χ. 1 ημέρα έως 12 εβδομάδες), οι αλλαγές στο ROM (είτε μικρές είτε μεγάλες) είναι βέβαιες. Επιπλέον, υπάρχουν ορισμένα στοιχεία που υποδηλώνουν ότι τα μεγαλύτερα κέρδη στο ROM θα σημειωθούν στο πρώτο εξάμηνο της περιόδου παρέμβασης. Για παράδειγμα, σε ένα πρόγραμμα 6 εβδομάδων, μια ομάδα διατάσεων PNF, μπορεί αποδεδειγμένα να πετύχει μια αλλαγή 20ο στη παθητική κάμψη του ισχίου στο πρώτο μισό της περιόδου παρέμβασης, ακολουθούμενη από επιπλέον 12ο κατά τις τελευταίες 3 εβδομάδες.
Ενδείξεις εφαρμογής μεθόδων PNF
Η μέθοδος PNF προτιμάται κυρίως στις ακόλουθες κλινικές περιπτώσεις:
- Μυοσκελετικές παθήσεις
- ΣΚΠ (Σκλήρυνση κατά Πλάκας)
- ΑΕΕ (Αιμοραγικό Εγκεφαλικό Επεισόδιο)
- Νόσος Πάρκινσον
- Πόνος
- Ισοτονικές συσπάσεις
- Μειωμένο παθητικό ROM
Κύριος στόχος σε αυτές τις περιπτώσεις αποτελεί:
- Η ενίσχυση του εύρους κίνησης των αρθρώσεων
- Η βελτίωση της δύναμης, της ευελιξίας και του συντονισμού
- Η αυξημένες λειτουργικές ικανότητες και επιδόσεις
- Η διευκόλυνση της αποκατάστασης και της αποθεραπείας
- Η ενισχυμένη επίγνωση του σώματος και της ιδιοδεκτικότητας
- Η βελτίωση της ισορροπίας και της σταθερότητας
- Η ενεργοποίηση των μυών και νευρομυϊκός έλεγχος
Αντενδείξεις στη χρήση των τεχνικών PNF
Παρά τα οφέλη που προκύπτουν από τη χρήση της μεθόδου PNF, ισχυρή αντένδειξη για την εφαρμογή της αποτελούν οι παρακάτω συνθήκες:
- Αδυναμία πραγματοποίησης ισοτονικών συσπάσεων
- Εγκυμοσύνη
- Καρδιολογικές παθήσεις
- Αστάθεια της άρθρωσης
- Πρόσφατο χειρουργείο
Η Ιδιοδεκτική Νευρομυϊκή Διευκόλυνση (PNF) αποτελεί έναν πολύτιμο σύμμαχο στη φυσικοθεραπεία, προσφέροντας ευελιξία και αποτελεσματικότητα στην αποκατάσταση ασθενών με κινητικές δυσλειτουργίες. Η μέθοδος αυτή, μέσω της ενίσχυσης των πιο υγιών μελών του σώματος και της προσομοίωσης καθημερινών δραστηριοτήτων, συμβάλλει στην ψυχική ανάταση και την καλύτερη λειτουργικότητα των ασθενών. Ωστόσο, παρά τα πολυάριθμα οφέλη της, είναι σημαντικό να λαμβάνονται υπόψη οι αντενδείξεις για να εξασφαλίζεται η ασφάλεια και η επιτυχία της θεραπείας.
Η ομάδα της PhysioStability, αποτελείται από εξειδικευμένους φυσικοθεραπευτές, που μπορούν να δώσουν λύση στο πρόβλημά σας, με ασφάλεια και επαγγελματισμό. Επικοινωνήστε μαζί μας και ακολουθήστε μας σε Facebook και Instagram για να μάθετε περισσότερα για τις υπηρεσίες μας.